We hebben samen met het Ministerie van Algemene Zaken een stapsgewijze aanpak ontwikkeld om dat design denken beter toe te kunnen passen in het publieke domein: het Public Design Wiel. Het Wiel is een concrete aanpak gebaseerd op Design Thinking en toegespitst op het publieke domein. Het draait om de vijf basisprincipes van Public Design: de mens centraal, co-creatief, iteratief, toetsen van tastbare concepten en product/dienst in context.

En waar er in het begin nog weleens wat weerstand was (“Dat is te duur en kost teveel tijd!”, “Waar moet ik beginnen?”, “Praten met burgers is spannend.”), merken teams dat Public Design en werken aan de hand van het Wiel juist veel oplevert:

• Vergroten empathisch vermogen
• Meer vertrouwen en breder gedragen oplossingsrichtingen
• Gedeeld beeld
• Meer samenwerking en reductie doorlooptijden
• Nieuwe ideeën
• Oplossingen die aansluiten bij behoeften

Deze aanpak is inmiddels al vaak met succes gebruikt door partijen binnen het publieke domein, bijvoorbeeld bij vraagstukken rondom de gaswinning in Groningen, het keuzeproces bij zorgverzekeringen en specifieke voorzieningen voor studenten. En nadat teams het traject hebben doorlopen zijn ze erg enthousiast over Public Design: “Er zaten veel mensen aan tafel. En we hebben ook echt gebruik gemaakt van ieders kennis. Top!”, “De enorme vaart van het proces is me bijgebleven. Gaaf dat je in zo’n korte tijd echt een resultaat hebt. Dat gebeurt namelijk niet altijd bij de overheid.”, “Ik was eerst sceptisch, maar deze manier van werken werkt echt!” 

Specifieke voorzieningen voor studenten
Er zijn allerlei situaties waarin studenten een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld omdat ze mantelzorger zijn of een beperking hebben. Daar zijn veel voorzieningen voor, maar het gebruik en de bekendheid ervan was beperkt. Met behulp van het Public Design Wiel hebben we achterhaald waar dat precies aan lag en wat mogelijke oplossingen zijn.

1. Ambitie: De eerste fase bestond uit een sessie met een multidisciplinair team bestaande uit acht verschillende organisaties (waaronder DUO en ministerie van OCW) om de designvraag te formuleren: hoe kunnen we ervoor zorgen dat studenten meer gebruik maken van voorzieningen waar zij recht toe hebben?
2. Empatisch onderzoek: Vervolgens zijn inzichten opgehaald bij (aankomende) studenten met een ondersteuningsvraag en experts. Daaruit bleek: naast een gebrek aan bekendheid en vindbaarheid, bleken ook het aangesproken voelen, geen mentale drempels ervaren, het kunnen doen van een soepele aanvraag en het hebben van een vangnet van belang te zijn.
3. (Her)definitie: In een sessie met het multidisciplinaire team is op basis van de gesprekken een selectie gemaakt van de belangrijkste behoeften. Op basis van de gekozen behoeften zijn oplossingen bedacht.
4. Ideeëngeneratie: Die oplossingen zijn verder uitgewerkt. In dit project waren er meerdere oplossingen die de studenten herhaaldelijk op verschillende plaatsen tegen kunnen komen. Zo worden de drempels beetje bij beetje weggenomen. Alle oplossingen zijn direct voorgelegd tijdens co-creatiesessies en interviews.
5. Tastbaar concept: De oplossingen zijn omgezet in prototypes, zoals websitepagina’s, banners en posters (zie hierboven).
6. Test & evaluatie: Ten slotte zijn er meerdere gesprekken gevoerd met studenten om de prototypes te testen. Tijdens de laatste sessie met het multidisciplinaire team werden de resultaten besproken en vervolgstappen bepaald.

En het resultaat? Te veel om op te noemen! Maar als mooi voorbeeld hebben de websites van MBO toegankelijk en HO toegankelijk een nieuw jasje gekregen. Het taalgebruik en opmaak past beter bij de doelgroep. Zo staat de ’test’ prominenter in beeld. Al met al hoeven (aankomend) studenten niet meer zelf door pagina’s te scrollen om te zien voor welke voorzieningen ze in aanmerking komen. Drempelverlagend dus!